Założenia Narodowego Programu Rozwoju Czytelnictwa na lata 2021-2025.
Narodowy Program Rozwoju Czytelnictwa 2.0 jest programem uchwalonym na lata 2021-2025 przez Radę Ministrów w celu poprawy stanu czytelnictwa w Polsce poprzez wzmacnianie roli bibliotek publicznych, szkolnych i pedagogicznych jako lokalnych ośrodków życia społecznego, stanowiących centrum dostępu do kultury i wiedzy.
Zgodnie z przyjętymi założeniami Narodowy Program Rozwoju Czytelnictwa 2.0. na lata 2021–2025 ma tworzyć warunki dla realizacji działań proczytelniczych na poziomie społeczności lokalnych. Istotnym elementem Programu jest wzmacnianie kompetencji czytelniczych dzieci i młodzieży, które wpływają na sukces uczniów w szkole, a w późniejszym życiu pozwalają pokonywać ograniczenia i trudności związane z mniej sprzyjającym środowiskiem społecznym.
Grupą odbiorców docelowych NPRCz 2.0 są czytelnicy i użytkownicy wszystkich typów bibliotek publicznych z całego kraju, a także dzieci, młodzież i osoby dorosłe korzystające z bibliotek szkolnych i pedagogicznych oraz dzieci z placówek wychowania przedszkolnego.
Cele i struktura Programu wyznaczone na lata 2021-2025
Cel główny: Wzmocnienie czytelnictwa w Polsce oraz rozwój bibliotek do 2025 r.
Cel szczegółowy 1: Wzmocnienie potencjału bibliotek w środowiskach lokalnych poprzez wzrost atrakcyjności i dostępności ich zbiorów.
Cel szczegółowy 2: Poprawa atrakcyjności bibliotek publicznych, poprzez inwestycje w ich infrastrukturę.
Cel szczegółowy 3: Wzmocnienie potencjału przedszkoli, bibliotek szkolnych i pedagogicznych poprzez wzrost atrakcyjności ich zbiorów.
Cel szczegółowy 4: Rozwijanie funkcjonalności bibliotek publicznych, jako instytucji działających na rzecz włączenia społecznego oraz promocja NPRCz.
Wpływ czytania na rozwój dzieci i młodzieży.
Odczyt dla rodziców Przedszkola Nr 10 w Rzeszowie
Obcowanie z literaturą posiada nieoceniony wpływ na rozwój intelektualny oraz emocjonalny dzieci i młodzieży. To nie tylko ciekawa forma spędzania wolnego czasu, ale przede wszystkim świetne ćwiczenie, gdyż jest procesem absorbującym wiele obszarów w rozwijającym się mózgu młodego człowieka. Czytanie poszerza doświadczenia językowe dziecka, rozwija słownictwo, uczy wyrażać myśli i rozumieć innych ludzi. Im bogatszy język, tym sprawniejsze wyrażanie własnego zdania, lepsza umiejętność werbalizowania uczuć i potrzeb. Czytanie kształtuje umiejętność samodzielnego formułowania myśli – kompetencje niezbędne do właściwego funkcjonowania społecznego.
Czytanie stymuluje umysł, rozwija wyobraźnię i wspomaga koncentrację, ponieważ wymaga skupienia uwagi przez dłuższy czas, co zdecydowanie poprawia zdolność koncentracji, szczególnie u dzieci. Poprawia pamięć i rozwija wyobraźnię, co w prosty sposób przekłada się na możliwości przyswajania nowych informacji. Dzieci, które regularnie czytają, mają mniejsze problemy ze skupieniem się, szybciej zapamiętują nowe informacje i osiągają lepsze wyniki w nauce.
Dzieci, którym się czyta, będą używały bogatego i pięknego języka, posiądą umiejętności ciekawej konwersacji, łatwość publicznego wypowiadania się w sposób jasny, logiczny i obrazowy, poszerzą słownictwo, podniosą poczucie własnej wartości, zbudują pewność siebie, co ułatwi naukę i pomoże dziecku odnieść sukces w szkole.
Częsty kontakt z tekstem pisanym uczy poprawności gramatycznej czy ortograficznej.Wyrabia cierpliwość i wytrwałość, poprawia pamięć, uspokaja. Zaspokaja najważniejsze potrzeby emocjonalne –miłości, uwagi, stymulacji, pogłębia więź między rodzicami a dzieckiem, wspiera rozwój psychiczny, wzmacnia poczucie własnej wartości. Czytanie wymaga podjęcia wysiłku oraz wytrwania w nim dla osiągnięcia celu (przeczytania książki do końca). Kształtuje postawę cierpliwości, skupienia i refleksji nad tym, co się robi. Wpływa to pozytywnie na rozwój inteligencji emocjonalnej, niezbędnej do prawidłowego funkcjonowania psychicznego dzieci. Nauka samodzielnego czytania jest częścią mądrego wychowania, kształtuje postawę cierpliwości, skupienia i refleksji nad tym, co się robi.
Mądre książki poszerzają horyzonty, rozbudzają ciekawość poznawczą, rozwijają zainteresowania, ułatwiają zrozumienie świata, uczą rozwiązywać problemy życia codziennego, przezwyciężać trudności i radzić sobie radę w różnych sytuacjach. Prezentują wartości moralne oraz wzorce do naśladowania, przez co pozwalają odróżniać dobro od zła, budują system wartości, rozwijają wrażliwość moralną. Inspirują do refleksji nad konsekwencjami własnych słów i postępowania.
Codzienne głośne czytanie buduje mocną więź między rodzicem i dzieckiem, uczy empatii i wrażliwości. Treść książki może stać się pretekstem do rozmowy z rodzicami czy rówieśnikami na ważne dla młodego człowieka tematy. Czytanie odpowiednich książek jest polecane jako forma leczenia psychoterapeutycznego dzieci nieśmiałych, nadmiernie agresywnych, z szeroko pojętymi trudnościami w rozwoju emocjonalno-społecznym.
Głośne i ciche czytanie rozwija poczucie humoru i jest znakomitą rozrywką, swoistą odskocznią od problemów, niepowodzeń i nudy, przeciwdziała postawie ciągłego znudzenia i braku zainteresowania.
Zapobiega uzależnieniu od telewizji i komputera. To jeden z najlepszych sposobów relaksu i odpoczynku od nadmiaru stymulacji i wrażeń. Podróż w świat wyobraźni daje wytchnienie i tak potrzebną współczesnym dzieciom ciszę, zwłaszcza po zbyt długim oglądaniu telewizji czy korzystaniu ze smartfonów czy tabletów.
Czytanie jest też świetnym sposobem na polepszenie nastroju. Jak pokazują przeprowadzone badania, wystarczy już 6 minut lektury, aby zmniejszyć poziom odczuwanego stresu aż o 68%! Kilkadziesiąt minut z książką tuż przed zaśnięciem pozwala ukoić nerwy, zapomnieć o stresie minionego dnia, wyciszyć się i spokojnie zasnąć.
Jak wynika z powyższych dowodów, czytanie książek jest niezbędne dla rozwoju dzieci i młodzieży, gdyż bez tej umiejętności nie jest możliwe funkcjonowanie we współczesnym świecie. Codzienne czytanie zaspokaja wszystkie potrzeby emocjonalne dziecka, znakomicie wspiera jego rozwój psychiczny, intelektualny i społeczny, jest jedną z najskuteczniejszych strategii wychowania. Dziecko, któremu czyta się codziennie czuje się ważne i kochane. Buduje to jego mocne poczucie własnej wartości – wewnętrzną siłę i wiarę w siebie. Kochani Rodzice – czytajcie swoim dzieciom codziennie!!!
Opracowała
Grażyna Rosa – bibliotekarz ZSZP Nr 4 w Rzeszowie